Obrona Cywilna

Całokształt zagadnień dotyczących ochrony ludności cywilnej w konfliktach zbrojnych ujęto w:

1. Konwencjach Genewskich przyjętych 12 sierpnia 1949r., które Polska ratyfikowała w 1954r

•  I konwencja o ochronie osób cywilnych i chorych w armiach czynnych;

• II konwencja o polepszaniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu;

• III konwencja o traktowaniu jeńców wojennych;

• IV konwencja o ochronie osób cywilnych podczas wojny.

Uzupełnieniem Konwencji Genewskich są dwa Protokoły Dodatkowe z 1977r.:

• I - dotyczy ochrony ofiar konfliktów zbrojnych o charakterze międzynarodowym;

• II - dotyczy ochrony ofiar konfliktów nie mających charakteru międzynarodowego.

 Polska ratyfikowała oba Protokoły dopiero 19 wrześniu 1991r. Ustawie z dnia z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 372, 1728).

2. Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (Dz. U. 2002 nr 96 poz. 850).

3. Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 27 września 1993r. w sprawie powszechnej samoobrony ludności (Dz. U. 1993 nr 91 poz. 421).
4. Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2013r. w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz. U. 2013 poz. 96).

W rozumieniu Protokołu Dodatkowego I określenie "obrona cywilna" oznacza wypełnianie wszystkich lub niektórych wymienionych niżej zadań humanitarnych, mających na celu ochronę ludności cywilnej przed niebezpieczeństwami wynikającymi z działań zbrojnych lub klęsk żywiołowych i przezwyciężanie ich bezpośrednich następstw, jak też zapewnienie warunków koniecznych do przetrwania.

Do zadań tych należą:

•     służba ostrzegawcza;
•     ewakuacja;
•     przygotowanie i organizowanie schronów i ukryć;
•     obsługa środków zaciemnienia;
•     ratownictwo;
•     służby medyczne, włączając w to pierwszą pomoc oraz opiekę religijną;
•     walka z pożarami;
•     wykrywanie i oznaczanie stref niebezpiecznych;
•     odkażanie i inne podobne działania ochronne;
•     dostarczanie doraźnych pomieszczeń i zaopatrzenia;
•     doraźna pomoc dla przywrócenia i utrzymania porządku w strefach dotkniętych klęskami;
•     doraźne przywrócenie działania niezbędnych służb użyteczności publicznej;
•     doraźne grzebanie zmarłych;
•     pomoc w ratowaniu dóbr niezbędnych dla przetrwania;
•     dodatkowe rodzaje działalności, niezbędne dla wypełnienia któregoś z zadań wyżej wymienionych, w tym planowanie i prace organizacyjne.